امکان کربلا
بسم الله الرحمن الرحیم
مختصری درباره نجف اشرف
معنای لغوی "نجف":
در لغت‌نامة دهخدا ذیل واژه نجف آمده است: «جای بلند دراز نرم که آب بر آن نرود و آن در میانه وادی باشد و گاهی در میانه زمین، یا آن زمین مستدیر اطراف است. یا آن زمین مستدیری است که بر اطرافش مشرف باشد. جای بلندی که آب به آنجا نرسد، توده خاک و ریگ یا پشته»[1]
در معجم البلدان آمده: «در فرع دو چشمه است که به یکی ربض و به یکی نجف گویند که این دو چشمه 20000 نخل را آبیاری می کنند و نجف پشت کوفه است و مانع آن می شود که سیل منازل و معابر کوفه را در برگیرد.(نجف را به پوست صلیان هم گفته‌اند) و نزدیکی این مکان حرم حضرت علی علیه السلام واقع است و واژه نجف در اشعار شاعران زیاد بکار رفته است.»
در کتاب "تاریخ نجف اشرف و حیره" جلد اول نوشته عباس اقبال آمده است: «....یا اینکه اصلا این کلمه لغت نبطی است که از "نی" به معنای آب و "جف" بمعنی خشک شد ترکیب شده است و برای آسانی تلفظ "نیجف" را "نجف" گفته‌اند.
اوضاع جغرافیایی نجف:
نجف یعنی بلند که آب بر سر آن نرسد و نام شهری در عراق عرب. جای بلند منفصل از کوفه که نجف است، "حداالعذراء" خوانده می شود که در حسن منظره مانند رخ دوشیزه است.
از جمله گیاهانش "خزامی" شبیه بنفشه، "اقحوان" صنفی از بابونه، "شح" بفارسی درمند، "قیصوم " بوی مادران، "شقایق نعمانی" لاله می‌باشد.
هوای نجف در تابستان گرم و خشک است و اهالی در گرما به سردابهای زیرزمینی که گودی آنها متفاوت است پناه می‌برند{ظاهرا این قضیه مربوط به قبل از اختراع وسایل سرمایشی بوده است} و گاهی باد سموم می‌وزد که حرارت 45 درجه می‌رسد.
و چون نجف از چهار طرف ریگزار است و ریگ با سرعت کسب حرارت می‌کند به سرعت منتشر می‌سازد از این جهت با مکان‌های دیگر که در طول و عرض با آن منافات دارد فرق دارد و از جاهایی که کوه های سنگی دارد گرم‌تر است و در زمستان سرمای گزنده و سوزناکی دارد و به درجه ای می‌رسد که آب یخ می بندد و میزان هوا به صفر می رسد و گاهی به یک درجه زیر صفر هم می‌رسد.
نجف در زبان اهل بیت علیه السلام اسامی مخصوصی دارد: من جمله "طور" کوهی که دارای رخت وگیاه نباشد، "وادی‌السلام" موضعی است در پشت کوفه نزدیک نجف، "جودی" کوهی که کشتی نوح بر آن نشست، "ربوه" زمین بلند، "بانقیا" قادسیه و آبادیهای اطراف آن، "لسان" اول صحرا و نجف می‌باشد ولی مشهورتر نجف، عزی و مشهد می‌باشد و در زبان لغویان و مورخین جامع آن "ضهر الکوفه" می‌باشد.
نجف مانند مسناه یعنی مرز زمین است که از سرایت سیل به کوفه و معابرآن جلوگیری می‌نماید و حرم علی‌علیه السلام نزدیک این موضع است.....
در اینکه ابن مجل چندین بار دریا شده و بعد خشکی افتاده است شکی نیست- چنانکه شیخ صدوق(ره) در کتاب "علل الشرایع" حدیثی در این باره از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که در نجف کوه بزرگی بود که پسر نوح برای نجات از طوفان به آن کوه پناه برد و خداوند از کوه مواخذه فرمود که آیا تو پسر نوح را پناه می‌دهی؟ از عظمت کوه از هم پاشید و ریگزار شد و قسمتهایی از آن به بلد شام افتاد و بعدها دریای بزرگی در نجف به وجود آمد که آن را نی می گفتند که بعد ها خشک شد.
باری نجف آن زمین بلند متصل به کوفه و حیره است که به زمین گود که جای دریاچه نجف است اتصال می‌یابد پس قبر شریف بر طبق نوشته یاقوت و آنچه که از اخبار وارده در تعیین محل قبر حضرت بدست می آید در کنار و حاشیه نجف قدیم است که آبادانی داشته و از نجف قدیم بیرون است و عزیان هم طبق آنچه که از کتب لغت و تاریخ مستفاد می‌گردد نزدیک به قبر شریف‌اند و آنها نیز از نجف قدیم بیرون می‌باشند. ولی در عصر ما چون شهر نجف توسعه پیدا کرده است و عماراتی بر ساختمانهای قدیم آن افزوده شده است. از این رو قسمت زیادی از نجف داخل شهر شده و همه آن به اسم نجف نامیده می‌شود.
درباره دریاچه نجف توضیح آنکه: در زمان ساسانی ها موجود بوده و پس از طلوع اسلام آن دریاچه خشک شده است. بعدها فرات شکسته و مجدد در نجف دریاچه‌ای تشکیل شده که تا 80 سال پیش موجود بوده است و حجاج سابقا با کشتی از دریاچه نجف به خشکی رفته و به حج مشرف می‌شده‌اند. بعدها دولت عثمانی آن را خشکانیده و بالجمله دریاچه نجف چندین بار دریاچه شده و بعد خشک شده است.[2]
در کتاب "موسوعه العتبات المقدسه"[3] در بخش النجف فی الدلیل آمده: «و آنچه که برای گردشگر بصورت آشکار می گردد نجف بعنوان پایگاه علم و ادب و درس بحث برای امت اسلامی است و در آن مدارس علمیه زیادی وجود دارد.»
القصه، «نجف در 160 کیلومتری جنوب بغداد در مختصات 99/31 شمالی و 33/44 غربی با ارتفاعی 70 متر از سطح دریا قرار گرفته است و در سال 2003 جمعیتی قریب به 600/585 نفر داشته است»[4]
[1] آنچه در دهخدا آمده تقریبا ترجمه مطلب است که درالقاموس المحیط آمده است.
[2] تاریخ نجف و حیره- عباس اقبالی
[3] یک جلد از این مجموعه از نجف اشرف است.
[4] برگرفته از سایت fa. Wikipedia.org
